Plaatsing openbare laadpalen Rijswijk

In de voorgaande 4 jaren werkte de gemeente volgens het opdrachtgeversmodel; er bestond een contract voor exclusieve afname van laadpalen bij één partij. De gemeente kocht de palen in en betaalde die partij ook voor het beheer en onderhoud ervan. Het voordeel van deze constructie: de laadpalen zijn in eigen bezit. Hierdoor kunnen ze na enkele jaren weer verkocht worden aan de markt. Ook zijn de bijbehorende inkomsten per kWh grotendeels voor de gemeente zelf. Nadelig: Rijswijk is voor de inkoop afhankelijk van het jaarlijkse budget, betaalt ook de onderhoudskosten en is belast met de hele papierwinkel rond verzoeken en vragen wat betreft de plaatsing van extra laadpalen.

Is het jaarlijkse budget voor laadpalen op, dan is méér laadpalen plaatsen onmogelijk. Ook als daar wel behoefte aan is. Sinds 2018/2019 heeft het aantal elektrische auto’s een vlucht genomen, voornamelijk vanwege aantrekkelijke bijtellingen voor leaserijders. Door onder andere de toegenomen vraag naar laadpalen en andere prioriteiten binnen de regio, is het voor de gemeente Rijswijk lastig gebleken om de juiste invulling aan het opdrachtgeversmodel te geven.

Aanbestedings- en vergunningenmodel

Bij aanbesteding worden meer taken bij de markt weggelegd. Ook zijn de beperkte gemeentelijke budgetten niet langer een spelbreker. Het model geeft daarnaast mogelijkheden om beter aan de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) tegemoet te komen, waarin de volumes beschreven staan die regio’s en gemeenten de komende 10 jaar moeten faciliteren.

Een derde optie was het vergunningenmodel. Met de keuze voor dat model kan in principe ieder bedrijf dat laadpalen aanbiedt en aan de vergunningsvoorwaarden voldoet, laadpalen in de openbare ruimte plaatsen. Als gemeente geeft je daarmee veel vrijheid aan de markt. Je hebt zelf dan ook geen grip meer op het aantal laadpalen dat je wenst of dat je begroot hebt.

Case studie, overleg en analyse

Empaction nam in 2020 de verschillende opties in relatie tot de gemeente Rijswijk onder de loep. Het opdrachtgeversmodel, maar ook het vergunningenmodel en de mogelijkheid tot aanbesteden passeerden de revue. Aan de hand van case studies, overleggen en risicoanalyses kwamen wij vervolgens tot een advies. De conclusie: voor deze specifieke gemeente is aanbesteden momenteel de interessantste optie.

Er waren meerdere reden om tot aanbesteding te adviseren. Aan de hand van dat model kan binnen de gemeente bijvoorbeeld ook een inhaalslag op het gebied van proactief plaatsen worden gemaakt. Met de huidige manier van werken zijn de doorlooptijden erg lang; krijgt een inwoner volgende maand een elektrische auto, dan kan het soms een jaar duren voordat die persoon op een paal in zijn omgeving kan rekenen. Het nieuwe model maakt het mogelijk om veel beter en eerder op de vraag in te spelen. Door het analyseren van data (het bezit van elektrische auto’s in de gemeente en hoe de huidige laadpalen worden gebruikt) wordt er beter vooruitgekeken en kan proactief worden gehandeld.

Aanbesteding in volle gang

De aanbesteding loopt regionaal en is momenteel in volle gang. Hij wordt door de gemeente Rotterdam getrokken. Er zijn in het totaal 30 gemeenten bij aangehaakt, en 4 marktpartijen hebben zich ingeschreven. In de komende tijd zal een beslissing over de gunning worden genomen. Per 1 juli 2021 wordt de exploitatie echt overgenomen.

Daarmee zit het werk er overigens nog niet op. De gemeente streeft naar een netwerk waarbij (in stedelijk gebied) steeds binnen 250 meter een laadpaal bereikbaar is. Voor marktpartijen is het echter vooral interessant dat de palen veel gebruikt worden. Zij hebben namelijk de kosten op het gebied van inkoop, beheer en onderhoud, en ontvangen in ruil daarvoor ook de meeste inkomsten van het gebruik. Om samen tot goede extra laadlocaties te komen, is in de aanbestedingsstukken een compensatie voor gemiste winst voorgesteld. Maar aanbesteding of niet, Rijswijk heeft uiteindelijk de bepalende stem wat betreft de locaties. Want bij reservering van een parkeerplaats voor een laadpaal − ‘exclusief voor elektrische voertuigen’ − is een verkeersbesluit nodig. Wij zijn voorlopig dus nog wel even met de gemeente Rijswijk onderweg!